Nederlandse akkerbouw: feiten en cijfers

De Nederlandse akkerbouw is een moderne en bloeiende sector. Er worden hoge opbrengsten gerealiseerd en de sector vormt een belangrijke factor in de economie.

 

Akkerbouwareaal

De oppervlakte van Nederland is 4.152.800 hectare. In totaal was er in 2000 daarvan 1.975.504 ha in gebruik voor alle land- en tuinbouw samen, dus zo’n 48%. In 2016 was dat nog 1.796.261 ha (43%). Daarvan is 443.035 ha in gebruik voor akkerbouw, 69.519 ha voor vollegronds groenteteelt (groenteteelt in open veld) en 32.114 ha voor gemengde bedrijven van akkerbouw en veeteelt.

Daarnaast is er 1.045.577 ha in gebruik voor graasdieren (voornamelijk melkveehouderij) en 60.819 ha voor andere vormen van veeteelt. En dan zijn er natuurlijk nog de glastuinbouw (zowel groenteteelt als sierteelt), de bollenteelt, boomteelt, champignonteelt en fruitteelt.

Ter vergelijking: ruim 130.000 ha in Nederland is aangewezen als Nationaal Park. (Bron: CBS Statline)

Aantal boeren

In 2016 waren er 55.680 boeren in Nederland. Daarvan waren 10.820 boeren akkerbouwers en hadden 760 boeren een gemengd bedrijf met akkerbouw en veeteelt. In 2000 waren er nog veel meer boeren: in totaal 97.390, waarvan 14.800 akkerbouwers en 1765 boeren met een gemengd bedrijf (Bron: Statline.CBS.nl). Het aantal boeren neemt dus sterk af. Tegelijkertijd neemt de gemiddelde bedrijfsgrootte toe.

Hoe word je boer?

Om boer te worden kan je een agrarische opleiding volgen op een lagere, middelbare of hogere agrarische school (LBO-, MBO-, HBO-niveau) of bij de Wageningen Universiteit. In Nederland is er een duidelijke trend dat de boeren steeds hoger opgeleid zijn. Dat maakt dat zij goed op de hoogte zijn van innovaties en nieuwe technieken. Er zijn ook zij-instromers: boeren die eigenlijk eerst een andere opleiding of beroep hadden gekozen maar die uiteindelijk toch er voor kiezen om boer te worden en het bedrijf van hun ouders over te nemen. Voor mensen die niet uit een boerenfamilie komen, is het moeilijk om akkerbouwer te worden. De grondprijzen en de pachtprijzen zijn in Nederland zo hoog, dat het als jongere nauwelijks mogelijk is om voldoende grond te kopen of pachten om een rendabel bedrijf te kunnen opbouwen.

Boeren houden hun kennis op peil door o.a. het lezen van vakbladen (Boerderij, Akker, Groente&Fruit), agrarische nieuwssites, het bijwonen van lezingen en het deelnemen aan studieclubs met collega’s.

Boerenorganisaties

Er zijn verschillende boerenorganisaties in Nederland die zich niet zozeer met de teelt maar met de belangen van boeren en van de akkerbouwsector bezighouden. Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) hebben een afdeling akkerbouw. De Nederlandse Akkerbouw Vakbond  (NAV) behartigt puur de belangen van akkerbouwers.

Verder is er sinds 2015 de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw, waarin zowel de boeren (LTO, NAV en NAJK) zijn vertegenwoordigd als toeleveranciers en afnemers. De BO Akkerbouw is met name gericht op het doen uitvoeren van onderzoek ten behoeve van de akkerbouwsector.

Daarnaast zijn er diverse organisaties als Toekomstboeren, Stichting Veldleeuwerik en het platform Boer Bewust.